Świecznica lub pluskwica to bardzo elegancka bylina należąca do rodziny jaskrowatych. Rodzaj Cimicifuga (teraz zaliczany do rodzaju Actaea) liczy około 20 gatunków, porastających zalesione tereny Azji, Ameryki Północnej i Europy. Roślina posiada właściwości lecznicze.

Gatunkiem naturalnie występującym w Polsce jest:

pluskwica/świecznica europejska inaczej cuchnąca (Actaea europaea) – bylina tworząca kępy, które wraz z kwiatostanami osiągają od 120-150 cm wysokości, roślina lecznicza, pod częściową ochroną w Polsce.

Gatunkami uprawnymi są:

pluskwica/świecznica groniasta (Actaea racemosa) – gatunek dorasta do 200 cm wysokości, pochodzi z Ameryki Północnej, liść zielony, kwiatostan biały.

pluskwica/świecznica prosta (Actaea simplex) – gatunek dorasta do około 150 cm, jest najniższy.

• *Brunette – dorasta do 150 cm, liść ciemnopurpurowy, kwiatostan biały.
• *Black Negligee – dorasta do 150 cm wysokości, liść prawie czarny, kwiatostan biały z odcieniem różu.
• *Atropurpurea – dorasta do 150 cm wysokości, liść ciemnozielony do czerwonobrązowego , kwiatostan białokremowy.
• *White Pearl – dorasta do 125 cm wysokości, liść ciemnozielony, kwiatostan biały.

pluskwica/świecznica gałęzista (Actaea ramosa) gatunek dorasta do 200 cm, występuje na Kamczatce.

• *Carbonella – dorasta do 120 cm wysokości, liść ciemnopurpurowy, kwiatostan biały.
• *Pink Spike dorasta do 150 cm wysokości, liść ciemnopurpurowy, kwiatostan bladoróżowy.

pluskwica/świecznica sercolistna (Actaea racemosa var.cordifolia) – gatunek osiąga ponad 150 cm wysokości, naturalnie występuje w Ameryce Północnej, liść zielony, kwiatostan kremowobiały.

Świecznice tworzą duże kępy trójdzielnych liści przybierających różne barwy w zależności od gatunku i odmiany. Paleta kolorów zaczyna się od zieleni, poprzez brąz, purpurę, kończąc na czerni. Ich kwiatostan z reguły białokremowy, czasem z lekkim odcieniem różu, jest smukły i długi (ok. 40-60 cm), i przypomina świecę, stąd ta nazwa. Ponadto wydziela charakterystyczny, niezbyt miły zapach. Po przekwitnięciu na łodydze widoczne są atrakcyjne owoce, tak zwane mieszki. Kwitnienie, w zależności od odmiany, przypada na lipiec, sierpień, wrzesień.

Byliny te preferują stanowiska cieniste i półcieniste z wilgotną, przepuszczalną i żyzną glebą o pH 5-6. Ważne jest jednak, aby docierała do nich choć niewielka dawka promieni słonecznych (najlepiej porannych), ponieważ w naprawdę głębokim cieniu nie będą tak intensywnie kwitły, a odmiany o ciemnopurpurowych liściach nie wybarwią się. Jeśli nie mamy ani skrawka półcienia w naszym ogrodzie, możemy posadzić je na stanowisku słonecznym, należy jednak wtedy pamiętać, by podłoże było stale wilgotne (nie podmokłe).

Do zabiegów pielęgnacyjnych należy:

• ściółkowanie, ograniczające wyparowywanie wody z podłoża i ograniczające rozwój chwastów,
• podlewanie w czasie suszy, zwłaszcza młodych okazów (brązowienie brzegów liści oznacza niedobór wody),
• odmładzanie starych egzemplarzy, poprzez podział kępy. Warto jednak pamiętać, że posiada głęboki system korzeniowy i nie przepada za przesadzaniem. Może się zdarzyć dlatego, że w pierwszym roku po posadzeniu na nowym miejscu nie zakwitnie.
• nie ścinamy przekwitniętych kwiatostanów, jeśli chcemy by nas ogród zdobiły efektowne owoce.

Pluskwice/Świecznice świetnie prezentują się jako solitery lub w większych grupach. Ładnie komponują się posadzone z innymi wysokimi bylinami, jako tło rabaty.

Mało wiadomo na temat chorób atakujących pluskwice/świecznice. Do chorób grzybowych można zaliczyć:

• zgniliznę podstawy pędu i korzeni (Phytophthora sp.)
• plamistość liści (Alternaria sp.)