zaneta.oleksik@wp.pl | +48 509 436 246 | + 48 509 418 357
Jeżówka

Jeżówka

Kraina Bylin

Jeżówki to należące do rodziny astrowatych przepiękne byliny, które w stanie naturalnym występują na preriach i w widnych lasach, środkowej i wschodniej Ameryki Północnej. Wyróżnia się dziewięć gatunków jeżówek z których najpopularniejsze są trzy, E.angustifolia, E. purpurea i E. pallida.

Cała trójka cenione jest głównie za swoje właściwości lecznicze (zwiększanie odporności organizmu, zapobieganie przeziębieniu i gorączce) oraz, w szczególności E. purpurea, za walory ozdobne.

Bylina posiada jajowato-lancetowate, szorstkie liście i sztywne, wyprostowane, mało rozgałęzione pędy, osiągające nawet ponad 100 cm wysokości, na szczycie których znajduje się charakterystyczny kwiatostan. Koszyczki kwiatowe jeżówek mają brązowy, kolczasty i uwypuklony środek składający się z rurkowatych kwiatów (przypominają one kolce jeża, stąd nazwa Echinacea, ponieważ echinos z greckiego oznacza jeża) i lekko zwisających kwiatów języczkowych, w kolorze zależnym od odmiany. Jeżówki kwitną od lipca do września.

Jeżówki to wytrzymałe byliny odporne na szereg trudnych warunków, takich jak susza czy różne rodzaje gleb, niemniej jednak trzeba pamiętać, że nowe odmiany nie są już tak tolerancyjne jak ich dzicy poprzednicy.

Optymalne warunki do uprawy jeżówek to:

  • pełne słońce, choć zniosą też półcień
  • lekko wilgotna, zdrenowana gleba (zbyt dużo wilgoci w okresie zimowym, może je zabić)
  • gleba o 6-7 pH, choć dzikie gatunki jeżówek takie jak E. pallida czy E. purpurea tolerują bardziej zakwaszone środowisko nawet o 5,5 pH
  • podłoże najlepiej próchnicze, jednakże dzikie gatunki rosną na różnych rodzajach gleb, od piaszczystych do gliniastych

Zaleca się sadzenie jeżówek na lekkich wzniesieniach, zwłaszcza jeśli podłoże jest zbyt wilgotne lub gliniaste, co umożliwi odpływ wody i uchroni ich korzenie przed zgniciem. Warto również pamiętać, że nie lubią częstego przesadzania.

Do zabiegów pielęgnacyjnych należy:

  • ściółkowanie, które zapobiega wyparowywaniu wody z podłoża,
  • usuwanie przekwitłych kwiatostanów, poprzez które pobudzamy roślinę do wytworzenia nowych kwiatów i zapobiegamy wytworzeniu nasion (samosiew dotyczy dzikich gatunków jeżówek)
  • odchwaszczanie
  • dzielenie rozrośniętych kęp co 3-4 lata
  • podwiązywanie wyższych odmian, co zapobiegnie pokładaniu się

Jeżówki nadają się na rabaty bylinowe, łąki kwietne lub obwódki, najefektowniej wyglądają sadzone w grupach. Wykorzystuje się je także na kwiat cięty. Są miododajne, uwielbiane przez motyle.

Nowe odmiany jeżówek to prawdziwe perełki, o przeróżnych kolorach, formach kwiatów i rozmiarach. Powstały na skutek krzyżowania ze sobą Echinacea purpurea, gatunku preferującego bardziej zacienione i wilgotniejsze stanowiska, z gatunkami o odmiennych wymaganiach, lubiącymi słoneczne i bardziej suche tereny.

Do chorób grzybowych atakujących jeżówki należą:

  • rizoktonioza (Rhizoctonia solani) – atakuje siewki lub dorosle rośliny, brunatnienie podstawy pędu rozszerza się na korzenie
  • plamistość liści ( Cercospora rudbeckii, Septoria lapachydis) – pojawiają się jasnobrązowe plamy na pędach kwiatostanowych i liściach

Do chorób bakteryjnych atakujących jeżówki należy:

  • żółtaczka astra – objawem są zniekształcone kwiatostany, zmarszczone liście, zazielenione płatki, zahamowany wzrost

Do szkodników atakujących jeżówki należą:

  • mszyca ziemniaczana (Aulacorthum solani) – w wyniku żerowania dochodzi do zniekształcenia liści
  • bursztynka pospolita (Succinea putris) ślimak
Jeżówki
Jeżówka